In beginsel zijn er twee manieren waarop een onderneming overgedragen kan worden. We onderscheiden hier de aandelentransactie van de verkoop van de activa en de passiva. Een ander belangrijk onderscheid bij de aandelentransactie is als de aandelen worden gehouden in een holdingstructuur, dan wel dat de directeur-grootaandeelhouder de aandelen zelf houdt. Wat geldt voor iedere overname, is dat deze lang van tevoren goed voorbereid moet zijn. Kortom, wil een dga optimaal zijn bedrijf kunnen verkopen, dan dient hij in een vroeg stadium zijn onderneming verkoop-klaar te maken. Dit betreft zowel de fiscaliteit als de onderneming zelf.
Voorbereidingen verkoop bedrijf
In beginsel streeft de DGA ernaar om bij een verkoop een zo hoog mogelijke opbrengst te realiseren. Deze opbrengst wordt met name gerealiseerd door een adequate bedrijfsvoering. Deze bedrijfsvoering blijkt uit een deugdelijke administratie, zulks in de breedste zin van het woord, alsmede uit een optimale fiscale structuur, waardoor de beoogde transactie zo flexibel als mogelijk kan verlopen.
Fiscaliteit bij overdracht BV
Waarom is de fiscaliteit zo belangrijk bij overdracht van een BV?
Als de DGA zijn aandelen rechtstreeks verkoopt dan is de aanmerkelijk belang regeling van toepassing.
Als houder van een aanmerkelijk belang, betaalt de DGA een inkomstenbelastingtarief van 25% over het verschil tussen de verkoopprijs en de oorspronkelijke verkrijgingsprijs van de aandelen. Ook dividenduitkeringen die de aandeelhouder ontvangt, worden met het 25%-tarief belast.
Het grote voordeel van een holdingstructuur is nu dat de DGA die zijn holding de aandelen in een werkmaatschappij laat verkopen in beginsel die werkmaatschappij voor een lager verkoopbedrag kan verkopen, doordat hij de winsten in die werkmaatschappij belastingvrij aan de holding heeft kunnen uitkeren. Er zijn dus geen winstreserves in de te verkopen onderneming en de aandelen zijn daardoor beter financierbaar. Een ander bijkomstig voordeel is dat de winst die op die aandelen wordt gerealiseerd in de zogenaamde deelnemingsvrijstelling valt. De holding hoeft dus geen belasting over de verkoopwinst te betalen. Een nadeel daarvan is echter dat de verkoopkosten, te weten advocaatkosten en andere kosten, die direct betrekking hebben op de aandelentransactie, eveneens onder de deelnemingsvrijstelling vallen en daardoor niet aftrekbaar zijn.
Activa-passivatransactie
De andere vorm van bedrijfsovername is da activa-passiva transactie. Het woord zegt het eigenlijk al+ alle activa en alle passiva, te weten alle bezittingen en alle schulden, worden verkocht aan een koper. Het grote voordeel voor de koper daarvan is dat deze tegen een reële waarde de activa en passiva verkrijgt en daarop dus gedurende 10 jaar kan gaan afschrijven.
Een groot nadeel echter van de activa-passiva transactie is dat de winst door de verkopende partij via de vennootschapsbelasting direct wordt belast. Er zijn wel mogelijkheden om uitstel daarvan te bereiken, doch die leiden er altijd toe dat de verkopende partij risico blijft behouden met betrekking tot de ontvangst van de totale koopsom. Hierbij moet je denken aan verhuur van de onderneming of huurverkoop, dan wel verkoop van een winstrecht.
Verkoop minderheidsbelang en BTW
Een ander nadeel van de aandelenoverdracht is dat de Hoge Raad recentelijk heeft geoordeeld dat de aandelenoverdracht een economische activiteit vormt, die vrijgesteld is van BTW. Een en ander betekent dat de kosten die direct betrekking hebben op de aandelenoverdracht ook niet in de BTW in aftrek kunnen worden gebracht. Wel kunnen nog algemene kosten, verband houdende met de aandelenoverdracht, in mindering worden gebracht, althans bestaat recht op aftrek op pro rata basis van de onderneming. De pro rata basis is afhankelijk van de hoeveelheid BTW die de onderneming in aftrek kan nemen.
In al deze gevallen ging het overigens over een minderheidsbelang. Deze kwestie is ook aan het Europese Hof van Justitie voorgelegd en ook die hebben geoordeeld dat de verkoop van een minderheidsbelang over het algemeen geen overdracht is van een onderneming. Voor de overdracht van een meerderheidsbelang heeft deze uitspraak dus minder relevantie.
Due-diligenceonderzoek
Dan is er nog het due-diligenceonderzoek dat doorgaans wordt verricht door een koper. Het is van belang dat de verkopende partij tijdig dit due-diligenceonderzoek voorbereidt. Eigenlijk dient dit reeds gebeurd te zijn voordat er andere stappen worden genomen om te verkopen. Het gevolg hiervan is dat een transactie soepeler zal verlopen. Immers, er wordt op basis van jaarrekeningen en forecasts door partijen geconcludeerd tot een bepaalde transactiewaarde en vaak is het zo dat het due-diligenceonderzoek leidt tot bijstellingen ten nadele van de verkopende partij. Indien het due-diligenceonderzoek geen enkele aanleiding daarvoor geeft, omdat alles goed op orde is, zal een optimaal resultaat bereikt kunnen worden.
Juridisch advies bij voorbereiden van verkoop bedrijf
Advocaten van Blenheim staan ondernemers graag bij om de onderneming te optimaliseren voor verkoop op termijn.