27 september 2015

Zorgplicht overheid bij toezicht

Categorie: Overheidsaansprakelijkheid

Het gaat in deze zaak over schade aan een motorvlet als gevolg van een ongeval in een sluis tijdens de uitvoering van door de Staat aan aannemer opgedragen onderhoudswerkzaamheden. De te beantwoorden vraag of sprake is van onvoldoende onderhoud of onvoldoende beheer van de Staat, als beheerder van de sluis, in de gegeven omstandigheden jegens de eigenaar van de motorvlet heeft gehandeld in strijd met een zorgplicht door onvoldoende toezicht te houden tijdens de uitvoering van die werkzaamheden. De volledige uitspraak over deze zaak van overheidsaansprakelijkheid : Hoge Raad, 25 september 2015, ECLI:NL:HR:2015:2845.

Criteria overheidsaansprakelijkheid

De criteria van het Kelderluikarrest zijn hierbij maatgevend (HR 5 november 1965, ECLI:NL:HR:1965:AB7079). Deze houden in dat in het licht van de omstandigheden van het geval moet worden beoordeeld in hoeverre iemand die een situatie in het leven roept, die voor anderen bij niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid gevaarlijk is, rekening dient te houden met de mogelijkheid dat die oplettendheid en voorzichtigheid niet in acht zullen worden genomen en met het oog daarop bepaalde veiligheidsmaatregelen dient te treffen. Bij die beoordeling dient met name in aanmerking te worden genomen in hoeverre niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid waarschijnlijk is, hoe groot de kans is dat daaruit ongevallen ontstaan, hoe ernstig de gevolgen kunnen zijn, en in hoeverre het nemen van veiligheidsmaatregelen bezwaarlijk is. Vgl. HR 28 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:47.

Gevaarlijke situatie schuld overheid?

Ervan uitgaande dat sprake was van een gevaarlijke situatie, zal een rechter in het licht van de omstandigheden van het geval beoordelen of en in hoeverre aan de Staat de eis kon worden gesteld (a) rekening te houden met de mogelijkheid dat bij de uitvoering van de schoonmaakwerkzaamheden niet de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid zouden worden betracht en (b) met het oog daarop bepaalde veiligheidsmaatregelen te treffen.

Schadevergoeding overheid; eigen schuld – 50% aansprakelijkheid

In het onderhavige geval was de aannemer van de staat deskundig op het gebied van onderhoudswerkzaamheden aan natte objecten, zoals sluizen, en als vaste aannemer van de Staat reeds eerder in de onderhavige sluis had gewerkt. De aannemer contractueel gehouden haar personeel te instrueren over veiligheidsrisico’s. Er was ook sprake van eigen schuld van het personeel van de aannemer: zowel meer oplettendheid van de bemanning als beter toezicht van het sluispersoneel het ongeval had kunnen voorkomen, is de rechter van oordeel dat de aan de aannemer toe te rekenen omstandigheden (het niet bewaken van een juiste ligging en/of het niet tijdig en op juiste wijze laten vieren van de touwen) en de aan de Staat toe te rekenen omstandigheden (onvoldoende toezicht houden en het niet geven van nadere aanwijzingen) in gelijke mate tot de schade aan de heeft bijgedragen.