3 oktober 2022

Handhaving bestemming door gemeente en legalisatie

Categorie: Bestuursrecht

Een advocaat bestuursrecht kan namens buren of omwonenden handhaving van het bestemmingsplan verzoeken aan de gemeente of verweer voeren tegen een aanschrijving tot handhaving.

Actie van gemeente tegen situatie in strijd met bestemmingsplan

In deze zaak over handhaving bestemming van de Rechtbank Gelderland (AWB 15/3575) d.d. 29 oktober 2015 vindt in het buitengebied van deze gemeente een activiteit plaats in strijd met het bestemmingsplan. Het gaat om een fokkerij. Die geeft zodanige overlast aan de buren dat deze een procedure starten. Na aanschrijving van de gemeente dat het bedrijf overeenkomstig de bestemming moet handelen kan bestuursdwang of een last onder dwangsom opgelegd worden. De gemeente gaat tot handhaving over en legt een last onder dwangsom op ter handhaving van het bestemmingsplan buitengebied. Het aangeschreven bedrijf dient zijn activiteiten te legaliseren.

Legalisatie illegale activiteit door de gemeente

De vraag is dan aan de orde of er concreet zicht is op legalisatie. Het bedrijf stelt dat er gesprekken zijn met de gemeente over legalisatie. Er is echter geen aanvraag tot wijziging van de bestemming ingediend. De gemeente geeft echter in de procedure aan dat zij niet wenst mee te werken aan legalisering van de activiteiten. Dat betekent volgens de rechtbank dat geen concreet zicht is op legalisatie als de gemeente niet gaat meewerken aan wijziging van de bestemming. Lees ook: handhaving gemeente illegale situatie.

Vertrouwensbeginsel en legalisatie activiteit

Het bedrijf dat de dwangsommen krijgt opgelegd, voert dan nog aan dat een nevenactiviteit zou zijn toegestaan en dat de indruk is gewekt door de gemeente dat hun activiteiten onder het bestemmingsplan vallen. De gemeente stelt dat dit vertrouwen nooit is gewekt en een nevenactiviteit nooit zodanig van omvang kan worden dat dit een hoofdactiviteit wordt. Dat is niet de bedoeling van het bestemmingsplan. Wijziging van een bestemming om van een nevenactiviteit een hoofdactiviteit te maken zit er ook niet in.

Last onder dwangsom overtreding bestemmingsplan

Het bedrijf stelt dan ook nog dat de last onder dwangsom onduidelijk zou zijn en in strijd met het rechtszekerheidsbeginsel. De last onder dwangsom ziet erop dat de activiteit beperkt moet worden, zodat hooguit sprake is van een nevenactiviteit. Het is aan het bedrijf zelf om te bepalen op welke wijze activiteiten gestaakt worden, zodat het bedrijf een aanvaardbare omvang krijgt en geen overlast meer bestaat voor de buren. Als dat niet gebeurt, zal het bedrijf dwangsommen verbeuren op basis van de opgelegde last onder dwangsom. Indien ondanks de opgelegde dwangsom de overtreding van het bestemmingsplan niet wordt beëindigd kan de gemeente tot andere (verdergaande) maatregelen tegen de overtreder overgaan.