24 juli 2013

Bestuurdersaansprakelijkheid vrijwilligers

Categorie: Bestuurdersaansprakelijkheid

Uitgangspunt van artikel 2:9 BW (de zogenaamde interne bestuurdersaansprakelijkheid) is dat het algemene beleid van een rechtspersoon, waartoe met name ook het financiële beleid behoort, een zaak is van het gehele bestuur. Wanneer een bestuurder zijn taken op vrijwillige basis vervult zijn de interne regels van bestuurdersaansprakelijkheid eveneens van toepassing.

Artikel 2:9 BW is van dwingend recht, waarvan niet bij bestuursreglement afgeweken kan worden.

Arrest over bestuurdersaansprakelijkheid voor vrijwilligers

In het arrest van het hof Amsterdam maakten zowel X (penningmeester) als K (secretaris) als vrijwilligers deel uit van het bestuur van de afdeling Gooistreek van het Nederlandse Rode Kruis (“NRK”). Zij waren derhalve ieder voor zich aansprakelijk voor elke tekortkoming in de behoorlijke vervulling van de bestuurstaak, indien is voldaan aan het vereiste dat ernstig verwijtbaar is gehandeld. Dit is slechts anders, indien de aangesproken bestuurder aantoont dat hem de tekortkoming in het bestuur niet valt te verwijten en dat hij niet nalatig is gebleven in het beperken van de gevolgen ervan.

Tijdens werkzaamheden kwam aan het licht dat structureel gelden aan het vermogen van NRK waren onttrokken, welke niet waren besteed aan activiteiten ter verwezenlijking van haar doelstellingen. Er bleek door de secretaris een bedrag van in totaal EUR 160.469,19 wederrechtelijk te zijn verkregen om privé aankopen te doen.

Het NRK, als rechtsopvolger onder algemene titel van de afdeling Gooistreek, vordert schadevergoeding van de vrijwilligers X en K in hun hoedanigheid van secretaris en penningmeester.

De rechtbank wijst de vordering voor wat betreft de penningmeester af. Het hof wijst de vordering toe.

Het hof overweegt hiervoor dat het financiële beleid van een rechtspersoon, op grond van artikel 2:9 BW, bij uitstek een zaak is van het gehele bestuur. Het is de taak van een penningmeester om toezicht te houden op financiële geldstromen, de bankrekeningen, bankafschriften regelmatig controleert e.d. Hierbij moet een proactieve houding worden aangenomen. Door dit na te laten kan ook de penningmeester een verwijt worden gemaakt. Een beroep van de penningmeester op het vrijwilligersreglement, waarin is opgenomen dat een vrijwilliger enkel aansprakelijk is bij opzet of grove schuld, faalt nu het hof overweegt dat: “de enkele omstandigheid dat [de penningmeester] als vrijwilliger opereerde, brengt niet mee dat van hem niet het inzicht en de zorgvuldigheid mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak berekend is en deze nauwgezet vervult“. Artikel 2:9 BW is zodoende van dwingend recht waarvan niet middels een vrijwilligersreglement van kan worden afgeweken.

Conclusie bestuurdersaansprakelijkheid voor vrijwilligers

Of u nu als vrijwilliger bestuurder bent bij een hockeyclub, voetbalvereniging of bijvoorbeeld het NRK, geldt op grond van artikel 2:9 BW het beginsel van collegiaal bestuur. Om zich te disculperen van bestuurdersaansprakelijkheid is het niet voldoende om het “eigen straatje schoon te houden“. Er moet ook een proactieve houding worden aangenomen jegens de medebestuurders.

Advocaat voor bestuurdersaansprakelijkheid voor vrijwilligers

Blenheim Advocaten beschikt over zeer ervaren advocaten op het gebied van bestuurdersaansprakelijkheid, ook voor vrijwilligers. Advocaat vennootschapsrecht kan u adviseren over bestuurdersaansprakelijkheid voor vrijwilligers. Hij heeft al veel bestuurders, die al dan niet op vrijwillige basis werkzaam waren, succesvol bijgestaan. Ook staat hij rechtspersonen bij die bestuurders, die al dan niet op vrijwillige basis werkzaam zijn, en spreekt hij dergelijke bestuurders aan.