Rapport AFM: banken schieten tekort bij advisering renteswaps aan het MKB

De Autoriteit Financiële Markten (“AFM”) heeft een onderzoek verricht naar de wijze waarop banken renteswaps aan MKB bedrijven hebben geadviseerd. De resultaten van dit (voorlopige) onderzoek heeft de AFM in een rapport vastgelegd van 25 september 2013, en kunt u hier nalezen. Naar aanleiding van dit onderzoek heeft de AFM geconcludeerd dat de banken zijn tekortgeschoten bij de dienstverlening aan het MKB, daar waar het gaat om rentederivaten.

AFM: Informatieverstrekking over renteswaps onvoldoende

Het is gebleken dat banken hun MKB cliënten onvoldoende hebben geïnformeerd en gewaarschuwd over de negatieve scenario’s voor wat betreft rentederivaten. De informatieverstrekking over renteswaps is onvoldoende. Banken hebben vaak een te gunstig beeld geschetst ten aanzien van de verwachtingen – aldus de AFM. Wanneer cliënten de financiering tussentijds wensten op te zeggen, werden zij onverwachts geconfronteerd met de negatieve marktwaarde van een derivaat. Banken hebben hun MKB cliënten voorts onvoldoende geïnformeerd over of cliënten als professioneel of als niet-professioneel belegger werden aangemerkt en welke gevolgen een dergelijke kwalificatie voor hen zou kunnen hebben. Deze informatie is van belang, nu banken een ver reikende zorgplicht hebben jegens niet-professionele cliënten dan jegens professionele cliënten. De AFM heeft ook geconstateerd dat verscheidene banken onvoldoende informatie hebben verstrekt over het risico van verhoging van de opslag van het basistarief. Dit kan van belang zijn in juridische procedures tegen banken, daar waar het gaat om de vraag of de bank haar zorgplicht al dan niet heeft geschonden. Als advocaat, gespecialiseerd in financieel recht, adviseer ik op regelmatige basis ondernemers met een renteswap / rentederivaat.

AFM: Onvoldoende inventarisatie van cliëntgegevens bij renteswaps

Een bank moet bij haar advisering nagaan of een rentederivaat passend en geschikt is voor de cliënt. Uit de dossiers die de AFM heeft onderzocht, is gebleken dat onvoldoende te herleiden is in hoeverre door de bank informatie is ingewonnen over de cliënte. De AFM kan dan ook niet goed beoordelen of de diensten die zijn aangeboden door de bank passend en geschikt zijn, of waren geweest, voor de betreffende cliënt. De AFM heeft in de onderzochte dossiers slechts in beperkte mate gespreksverslagen en andere documentatie aangetroffen. Het is voor de AFM dan ook moeilijk op te maken of banken de renteswaps hebben geadviseerd ter afdekking van renterisico’s, en niet bijvoorbeeld voor speculatie. Er is sprake van onvoldoende inventarisatie van cliëntgegevens bij renteswaps; gebrekkige dossiervorming en het onvoldoende inventariseren van de wensen en positie van de cliënt, is relevant voor de beoordeling of een bank haar zorgplicht heeft geschonden.

Als advocaten die gespecialiseerd zijn in financieel recht, staan wij veel ondernemers bij waarbij een renteswap door een bank geadviseerd is gekregen, maar de renteswap geen onderliggende financiering heeft. Als gevolg daarvan wordt de rente heel speculatief.

Conclusie van AFM rapport over renteswaps en rentederivaten

De conclusie van de AFM over renteswaps en rentederivaten is duidelijk: de dienstverlening van banken bij de advisering van rentederivaten aan het MKB is op meerdere fronten tekortgeschoten. Cliënten worden onvoldoende geïnformeerd over de negatieve scenario’s van een geadviseerd rentederivaat, de dossiers zijn niet op orde en banken gaan onvoldoende na of een renteswap voor de desbetreffende cliënt geschikt en passend is.

Het rapport van de AFM kan een goed handvat bieden voor ondernemers die reeds procedures hebben opgestart, dan wel procedures gaan starten, en daarbij betogen dat de bank haar te betrachten zorgplicht heeft geschonden. De ondernemers kunnen refereren naar het rapport van de AFM waarbij (nota bene) de financieel toezichthouder in dezen heeft vastgesteld dat banken zijn tekort geschoten in hun advisering aan het MKB.

Mocht u naar aanleiding van deze blog vragen hebben, dan kunt u altijd contact opnemen met de advocaten financieel recht van Blenheim te Amsterdam