Heb je als aandeelhouder net een aandeelhoudersovereenkomst ondertekend, of ga je dat misschien doen? En weet je er niet veel van? Google dan op aandeelhoudersovereenkomst. Je krijgt vast links naar gratis informatie, voorbeelden en contract generatoren. Ik leg intussen de belangrijkste termen uit.
Voor aandeelhouders zijn in ieder geval 2 dingen belangrijk: geld en macht. Hoe die verdeeld worden, staat in de wet en in de statuten van de BV of NV. De wet biedt veel mogelijkheden, maar regelt niet alles tot in detail. Statuten zijn ook flexibel maar moeten in het Nederlands en zijn bovendien openbaar (via de Kamer van Koophandel). De oplossing is een aandeelhoudersovereenkomst (of shareholders agreement (SHA)).
Wat betekent governance?
Dit gaat over de verdeling van macht (of beter: zeggenschap). Belangrijke vragen zijn:
- Hoeveel bestuurders willen we?
- Hoe vindt de besluitvorming in het bestuur plaats?
- Wat omvat de bestuurstaak?
- Hoe wordt de BV vertegenwoordigd (bijvoorbeeld: 1 bestuurder of gezamenlijk?)
- Moet het bestuur luisteren naar de aandeelhouders?
- Voor welke bestuursbesluiten is goedkeuring van de aandeelhouders of commissarissen nodig?
Welke informatieverplichtingen heeft het bestuur naar een aandeelhouder?
Aandeelhouders hebben volgens de wet alleen recht op bepaalde informatie in een formele algemene vergadering. Vaak wil je als aandeelhouder meer, om je investering te kunnen beschermen. Dan kun je bijvoorbeeld opnemen dat het bestuur de aandeelhouders periodiek extra informeert. Dat kan achteraf, denk aan maandelijkse managementrapportages of kwartaal prognoses. Dat kan ook vooraf, via jaarlijkse budgetten.
Wat is verwatering?
Vaak is op een gegeven moment extra financiering nodig. Als je niet vastlegt hoe dat gebeurt, loop je het risico te verwateren. Dat betekent dat door uitgifte van nieuwe aandelen je relatieve aandelenbelang kleiner wordt als je niet meedoet. Aan de andere kant kun je ook worden gedwongen mee te doen, terwijl je misschien de middelen niet wil of kan besteden.
Een oplossing is de bepaling dat je altijd mee mag doen als nieuwe aandelen worden uitgegeven. Ook kun je denken aan een financieringshiërarchie: eerst uit ingehouden winsten, dan uit leningen en dan pas door uitgifte van nieuwe aandelen.
Kun je extra afspraken maken over dividendbetalingen?
Ja. De BV mag in principe dividend betalen, als de BV de komende tijd waarschijnlijk haar schulden kan betalen. Als aandeelhouder wil je je mede-aandeelhouders (en jezelf) misschien wat meer discipline opleggen. Dan kun je bijvoorbeeld afspreken dat dividend betalen alleen mag als de solvabiliteit 50% of meer is.
Hoe houdt je de aandeelhouders bij elkaar? Met overdrachtsbeperkingen: lock-up en blokkeringsregeling
Vaak willen de oorspronkelijke aandeelhouders bij elkaar blijven. Dat geldt met name in specifieke joint-ventures, als de samenwerking tussen aandeelhouders ook persoonlijk is.
Binnen een afgesproken lock-up periode mag je je aandelen niet verkopen.
Met een blokkeringsregeling moet je eerst naar je mede-aandeelhouders voor je mag verkopen. Dat kan op 2 manieren. Met een goedkeuringsregeling mag je pas verkopen na goedkeuring van je mede-aandeelhouders. Met een aanbiedingsregeling mag je pas verkopen aan derden nadat je de aandelen hebt aangeboden aan je mede-aandeelhouders (en zij het bod niet hebben geaccepteerd).
Wat zijn drag along (meesleeprecht) en tag along (aanhaakrecht) bepalingen?
Als jij als aandeelhouder een bod hebt gekregen van een derde, geeft een drag along bepaling jou het recht je mede-aandeelhouders te verplichten hun aandelen tegen dezelfde voorwaarden te verkopen aan die derde. Je kunt je mede-aandeelhouders als het ware meeslepen (en andersom!).
Een tag along bepaling is het spiegelbeeld. Als je mede-aandeelhouders een bod hebben gekregen van een derde, zorgt een tag along bepaling er voor dat deze derde ook jouw aandelen moet kopen. Je kunt als het ware aanhaken bij je mede-aandeelhouders (en andersom!).
Drag along en tag along hebben als doel de verkoopopbrengst bij een exit te maximaliseren. De gedachte daarbij is dat 100% van de aandelen relatief meer waard is dan een kleiner belang.
Wat zijn bad leaver en good leaver bepalingen?
Soms misdragen aandeelhouders zich. Ze handelen bijvoorbeeld in strijd met de aandeelhoudersovereenkomst of ze gaan failliet. Dan wil je een sanctie hebben. Dat kan zijn dat de aandeelhouder die zich misdraagt zijn aandelen aan jou moet aanbieden tegen een vooraf bepaalde lage prijs (zoals nominale waarde). Dat wordt wel genoemd een bad leaver-regeling. De aandeelhouder die zich misdraagt is dan de bad leaver.
Soms misdraagt een aandeelhouder zich niet, maar zijn er redenen waarom je toch wil dat hij zijn aandelen moet verkopen. Die aandeelhouder is de good leaver. Je kunt dan bijvoorbeeld opnemen dat de andere aandeelhouders verplicht zijn de aandelen over te nemen tegen een specifieke goede prijs, zoals actuele ondernemingswaarde.
Indien u vragen heeft over aandeelhoudersovereenkomsten, neem dan contact op met ons team vennootschapsrecht.