20 juni 2017

Namaak: slaafse nabootsing?

Categorie: Intellectueel eigendomsrecht

Slaafse Nabootsing is kort gezegd de ongeoorloofde namaak van een product dat niet (of niet meer) door een absoluut recht van intellectuele eigendom (IE) wordt beschermd (zoals bijvoorbeeld een merkrecht, modelrecht of auteursrecht).

De hoofdregel is dat zonder een IE recht, namaken mag. Deze hoofdregel geldt echter niet wanneer er

i) verwarring zou bestaan bij het publiek tussen de producten en

ii) de namaker niet het redelijke heeft gedaan om te voorkomen dat verwarring optreedt.

Deze ongeoorloofde nabootsing is dan een vorm van oneerlijke mededinging en levert in algemene zin een onrechtmatige daad op. We noemen dat “slaafse nabootsing”.

Eigen gezicht in de markt

Voor bescherming via slaafse nabootsing is nodig dat het te beschermen product een eigen gezicht heeft. Dat wil zeggen dat het product zich wat betreft het uiterlijk daarvan moet onderscheiden van gelijksoortige producten. De mate van onderscheidendheid hangt bijvoorbeeld af van de aard en hoeveelheid soortgelijke producten die er al zijn. Hoe meer soortgelijke producten, des te minder de beschermingsomvang. Populariteit, bekendheid of omvang van het marktaandeel leiden er niet op zichzelf toe dat een product een eigen gezicht heeft.

Noodzaak tot optreden

Het voorgaande brengt mee dat de producent die zijn product wil beschermen, ook daadwerkelijk zal moeten optreden tegen partijen die de markt betreden met soortgelijke producten. Doe je dat niet, dan neemt het aantal soortgelijke producten toe en de beschermingsomvang van het te beschermen product af (een vorm van verwatering).

Nodeloze verwarring

Er wordt gesproken over “nodeloze” verwarring omdat er in die situatie van uit wordt gegaan dat de namaker onvoldoende heeft gedaan om verwarring te voorkomen en dus “nodeloos” verwarring laat ontstaan. Van belang is de invloed die de gelijkenis heeft op de aankoopbeslissing. Anders gezegd: tot in hoeverre draagt de gelijkenis ertoe bij dat de consument het namaakproduct koopt (omdat hij meent dat het het origineel betreft). Bepalend hierbij is de totaalindruk, waarbij alle omstandigheden van het geval dienen te worden betrokken. Daaronder vallen ook de wijze waarop de consument het product waarneemt, niet zichtbare onderdelen en verpakking. Punten van verschil zijn evenveel van belang als punten van gelijkenis.

Wanneer kan je met succes beroep doen op slaafse nabootsing

Voor een geslaagd beroep op slaafse nabootsing is nodig dat het product een eigen gezicht in de markt heeft, hetgeen niet (zonder meer) wordt bereikt met een groot marktaandeel of een grote populariteit. Bovendien is vereist dat je je in redelijke mate inspant partijen die tot de markt toetreden met soortgelijke producten te weren door deze daartoe te sommeren en verbodsvorderingen in te stellen. Bij het nalaten daarvan bestaat het gevaar dat het eigen gezicht door eigen toedoen verdwijnt.

Voor advies en bijstand in zaken over oneerlijke mededinging, vergelijkende reclame, intellectuele eigendom, media en ict kan u contact opnemen met advocaat